171. Նախորդ չորս վարժություններում կարևորված բառերի խումբը անվանում են մակբայ (մակ-վրա): Փորձի´ր բացատրել այդ անունը:

172. Կետերի փոխարեն գրի´ր փակագծում տրված բառերը: Ընդգծի´ր այն բառերը, որոնք առանց փոփոխելու գրեցիր:

Կենդանաբանական այգու (այգի) տնօրենը պատմում Էր, որ այդ փիղը (փիղ) կապեր քանդելու հմուտ (հմուտ) վարպետ էր: Գիշերները նա համառորեն (համառորեն) ու ճարպկորեն (ճարպկորեն) քանդում էր իր ոտքերին (ոտքեր) կապած պարանները: Մի անգամ նույնիսկ կարողացել էր ծխնիներից անաղմուկ հանել այն  շինության ( շինություն) դուռը, որտեղ նրան բանտել էին (բանտել): Չանհանգստացնելով խոր քնած սպասավորին (սպասավոր) նա՝ որպես այցելու, գնացել էր այգու մյուս բնակիչների(բնակիչներ) հետ ծանոթանալու:

173. Տրված բառերով նախադասություն կազմի´ր պահպանելով դրանց հաջորդականությունը: Ընդգծի´ր այն բառերը, որոնց ձևերը փոխվեցին:

Մրջյունների մի տեսակ թափառաշրջիկ կյանք էր վարում: Դրանք գիշատիչ, քոչվոր մրջյուններն են:
Ջունգլիների բոլոր կենդանիները փախչում էին քոչվոր մրջյունների  բանակից:
Մինչև անգամ հսկա փիղը շտապում էր  գլուխն ազատել նրանցից:
Վա՜յ քնած ճանապարհորդներին թափառաշրջիկ մրջյունները նրանցից միայն կմախքը կթողեին:

174. Նախադասության մեջ վերականգնի´ր ընդգծված բառերի ուղիղ ձևերը: Ի՞նչ փոխվեց դրանից:

Թագավորը ինձ թույլ տվեց իր անտառում որս անել:
Հյուրերն իջան պատշգամբից, որպեսզի մի քիչզբոսնեն այգում: 
Ափին ընդամենը մի նավակ կար, որը միանգամից լցվեց աղմկոտ երիտասարդներով:
Խառը մտքերը անտառում էլ հանգիստ չեն տալուինձ:

175. Նախադասության բոլոր բառերն ուղիղ ձևով գրի´ր ու կարդա´. ի՞նչը փոխվեց:

Իշխանը գոհացավ այդ խոսքերից և առատ վարձատրեց ծերունուն:

Իշխան գոհանալ այդ խոսքեր և առատ վարձատրել ծերունի:

Բառեր ըստ իմաստի բաժանվել տարբեր խմբեր: 
Առարկա ցույց  տրվող բառերը կոչվում են գոյական,  առարկայի հատկանիշ ցույց  տվող բառերը ածական, գործողություն  ցույց տվող բառերը՝ բայ, գործողության հատկանիշ ցույցտվող բառերը՝ մակբայ և այլն:

Առարկա ցույց  տալ բառեր կոչվել գոյական,  առարկա հատկանիշ ցույց  տալ բառեր ածական, գործողություն  ցույց տալ բառեր  բայ,  գործողություն  հատկանիշ  ցույց տալ բառեր մակբայ և այլն: Հայերենում կա տասը խոսքի մաս՝ գոյական, ածական, թվական, դերանուն, բայ, մակբայ, կապ, շաղկապ, ձայնարկություն ևվերաբերական:

Հայերեն կա տաս խոսք մաս՝ գոյական, ածական, թվական, դերանուն, բայ, մակբայ, կապ, շաղկապ, ձայնարկություն ևվերաբերական:

161. Հարցում արտահայտող բառը փոխարինի´ր համապատասխան բառով:

Ինչպիսի՞ արև, ինչպիսի՞ օր, ինչպիսի՞ առվակ, ինչպիսի՞ հեռուստացույց, ինչպիսի՞գիրք, ինչպիսի՞մարդ:

Պայծառ արև, լավ օր, քչքչան առվակ, թանգ հեռուստացույց, հետաքրքիր գիրք, մեծ մարդ:

162. Պարզի´ր, թե տրված բառակապակցություններիմեջ ո՞ր բառն է գոյական, ո՞րը` ածական (Ածականանունն առաջացել է ածել բառից: Հին հայերենում ածել նշանակում է ավելացնել, վրան դնել, բերել):

Բարակ բարդի, գանգուր մազեր, առասպելական քաղաք, քառաձի կառք, ստորին շերտ, վերին հարթակ, հեռատես գիտնական:

163. Բառերը բաժանի՛ր երկու խմբի՝ գոյականների ևածականների:

Գոյականներ-Կաղնի, աղջիկ, գետ, բուք, ճշմարտություն, անտուն, Գայանե, տուն, կատու, կաղամբ, հեռուստացույց, Հայաստան, վարդ, Վարդուհի, լիճ, ալիք, մարտ, մարտակառք, կառապան, հեծանիվ, պատմություն, թռչուն, թռիչք, գարուն, արև

Ածականներ-հայտնի, մեծ, կանաչ, բարի, տգեղ, բարկացկոտ, գունավոր, խակ, հետաքրքիր, փշոտ, հզոր, բարձր, հմուտ, մարտական, եռանիվ, ալ, պատմական, խիզախ, բարի, բարեկամական, շքեղ, գարնանային, արևոտ, երկար

164. Ա և Բ խմբի բառերի իմաստների տարբերությունը բացատրի´ր: Ինչպե՞ս են կոչվում այդ բաոերը:

 Ա-  Ա խմբում հատկկություն ցույց տվող բառեր են որոնք կոչվում են ածականներ-

 Բ  —Բ խմբու գործողություն ցույց տվող բառեր են որոնք կոչվում են բայ-

Մեծ​-​մեծանալ
բարձր​-​բարձրանալ
չոր​-​չորանալ
չար​-​չարանալ

165. Տրված զույգ նախադասությունների մեջընդգծված բառերի տարբերությունը բացատրի´ր:

Սարի լանջը կանաչ խոտով է ծածկված: Լանջի խոտնարդեն կանաչում է:
Ի՞նչ պատկեր. ուղիղ գիծ է  ստացվել: Գիծն ուղղի´ր, որ պատկերը ճիշտ ստացվի:
Այդ քաղաքում մի  բարի հսկա էր ապրում: Հսկան բարիացավ ու երեխաներին այգի հրավիրևց:
Աղջիկը շատ գեղեցիկ էր ու քայլում էր նազ անելով: Աղջիկը գեղեցկանում էր օր օրի:
Գոռոզ արքան հրամայեց բարձր ժայռ ի վրաքանդակել իրեն: 
Արքան գոոոզանում էր իր արած գործով ու հաղթանակներով:

կանաչ, ուղիղ բարի  գեղեցիկ Գոռոզ  բառերը հատկություն ցույց տվող բառեր են՝ածականներ

կանաչում, ուղղիր, բարիցավ, գեղեցկանում , այս բառերը գործողություն ցույց տվող բառեր են բայեր

166. Տրված բառերը երեք խմբի բաժանի՛ր և դրանց տարբերությունը բացատրի´ր:

Ծաղիկ, ժամացույց, ջուր, սար, մարդ, երեխա, նավաստի, օձ, ամպ, սև, ինքնաթիռ,առվակ, գարուն,թիթեռ, պահակ, նավակ, հատիկ- Գոյականներ

ջինջ, բուրավետ, մեծ, ջրոտ, ուրախ, ծաղկավետ, հրաշալի, մաքուր, ճկուն,  բացվել, սև, պայծառ, սպիտակ, զաղտնի, ոսկեզօծ, երկաթյա- ածականներ

վազել, թրթռալ, թիավարել, ջրել, գնալ, լողալ, վազվզել, սողալ, իջնել,  չխկչխկալ, գոռգոռալ,բարձրանալ, պահել, ոսկեզօծել- բայեր

167. Բ խմբի նախադասությունների մեջ ընդգծված բառերն ինչո՞վ են տարբերվում Ա խմբի բառակապակցություններում ընդգծված ածականներից և ինչո՞վ են նման:

Ա. Մաքուր սենյակ: -​                Բ.Արագ մաքրեց:
Փափուկ բազմոց: -​                    Մանրամասն պատմեց:
Հատուկ վերաբերմունք: -​        Մեղմորեն ժպտաց:
Հստակ ջուր: -​                           Հազիվ լսվեց:
Երկար օր: -​                                Հպարտորեն խոնարհվեց:

Ա խմբի բառերը ցույց են տալիս առարկաների հատկությունները իսկ Բ խմբրի բառերը գործողության հատկությունները

168. Ընդգծված բառերն ինչո՞վ են նման:

Անմիջապես հասկացա:
Մտերմորեն խրատում էր:
Վաղուց հասել է:
Ամբողջովին մոռացվել է:
Լիովին բավարարվեց:
Բազմիցս ասել եմ: 
Երբեմն լսվում Է:

Ընդգծված բառերը ցույց են տալիս գործողության հատկությունը։

169. Նախորդ վարժության մեջ ընդգծված բառերը գրի´ր: Ինչպե՞ս կանվանես բառերի այդ խումբը:

Անմիջապես, Մտերմորեն , Վաղուց, Ամբողջովին , Լիովին , Բազմիցս, Երբեմն 

170. Ընդգծված բառերը դուրս գրի՛ր: Դրանք բառերի ո՞ր խմբին կավելացնես:

Ուշացած տղան շտապ մոտեցավ խմբի ղեկավարին:
Մեքենան դանդաղ պտտվեց ու կանգնեց:
Այդ մասին հաճախ եմ մտածում:
Այդ օրն իր հոտը հեռու քշեց:
Ուշ հասար. ամեն ինչ վերջացել Է:
Կրկին խնդրում եմ, որ անպայման ընդունեսհրավերը:

Հայոց լեզվով ստեղծվել է մեծ գրականություն։ Գրաբարով է ավանդված հայ հին պատմագրությունը, գիտափիլիսոփայական, մաթեմատիկական, բժշկագիտական, աստվածաբանական-դավանաբանական գրականությունը։ Միջին գրական հայերենով են մեզ հասել միջնադարյան հայ քնարերգության գլուխգործոցները, բժշկագիտական, իրավագիտական նշանակալի աշխատություններ։ Գրական նոր հայերենի արևելահայերեն ու արևմտահայերենիի գրական տարբերակներով ստեղծվել է գեղարվեստական, հրապարակախոսական ու գիտական բազմատիպ ու բազմաբնույթ հարուստ գրականություն։

Վիկիպեդիա

Թումանյան, պատմություն, ուրբաթ, գրքեր, տառեր։

Տառահեքիաթ
Մի տառ կար, որի անունը Ր էր։ Ր տառով շատ բառեր էին սկսվում։ Նա շատ որ պարծենում և բոլորի մոտ ասում էր, որ նա ամենագլխավոր տառն է։ Առանց իրեն ոչ մի բառ չի կարող սկսվել։ Բոլոր տառերը պտք է իրեն լսեն։ Այբուբենը մի օր ջղայնացավ և բոլորի հիշողությունից ջնջեց Ր տառով սխսվող բառերը։ Ր տառը շատ տխրես և ներողություն խնդրեց տառերից։ Այդ ժամանակ Այբուբերը նրան նվիրեց երկու բառ՝ րոպե և Րաֆֆի։

149. Յուրաքանչյուր հարցին պատասխանողմի քանիբառ գրի´ր:

Օրինակ՝

Ինչպե՞ս մոտեցավ: – Արագ մոտեցավ: Իսկույնմոտեցավ: Լրջորեն մոտեցավ:Կամաց–կամացմոտեցավ: Հազիվհազմոտեցավ: Հետզհետեմոտեցավ: Եվ այլն:

Ո՞վ եկավ:

 Նա եկավ։ Մի մարդ եկավ։ Նարեկն եկավ։ Բժիշկն եկավ։ 
Ի՞նչը քաղցրացավ:

Թեյը քաղցրացավ։  Ելակը քաղցրացավ։ Տանձը քաղցրացավ։
Տատը ի՞նչ է անում: 

Տատը գուլպա է գործում։ Տատը սուրճ է խմում։ Տատը գաթա է թխում։ 
Գիրքը ի՞նչ է լինում:

Գիրքը կարդացվում է։ Գիրքը բացվում է։ Գիրքը թերթվում է։
Ինչպիսի՞շնիկ է:

Սիրուն շնիկ է։ Փափուկ շնիկ է։ Չարաճճի շնիկ է։
Ինչպե՞ս գտավ:

Հանկարծ գտավ։ Շատ փնտրեց ու գտավ։ 
Ե՞րբ եկավ;

Առավոտյան եկավ։ Ժամը հինգին եկավ։ Երեկոյան եկավ։ Կեսգիշերին եկավ։

150. Յուրաքանչյուր հարցին պատասխանող մի քանիբառ գրի´ր:

Ի՞նչը վերջացավ:

Միրգը վերջացավ։ Ուտելիքը վերջացավ։ Վառելիքը վերջացավ։
Ո՞վ մտավ:

Հայրիկը մտավ։ Տատիկը մտավ։ Ուսուցչուհին մտավ։
Տղան ի՞նչ արեց:

Տղան ընկավ։ Տղան հաղթեց։ Տղան բարձրացավ։
Անձրևը ի՞նչ եղավ:

Անձրևը կտրվեց։ Անձրևը հորդացավ։ Անձրևը սկսվեց։
Ինչպիսի՞ դաս էր:

Հետաքրքիր դաս էր։ Երկար դաս էր։ 
Ո՞ր գզեստն է հագին:

Հագին կարմիր զգեստն է։ Հագին նոր զգեստն է։
Ինչպե՞ս մոտեցավ:

Շտապ-շտապ մոտեցավ։ Թաքուն մոտեցավ։ Վազելով մոտեցավ։ Կամաց մոտեցավ։
Ե՞րբ կգամ:

Վաղը կգամ։ Երեկոյան կգամ։ Չորեքշաբթի կգամ։
Ինչքա՞ն հետաքրքիր է:

Շատ հետաքրքիր էր։ Քիչ հետաքրքիր էր։

151. Ա և Բ խմբի բառերի իմաստների տարբերությանը բացատրի´ր:

  Ա​                ​Բ

Անտառ         –​խշշում է

աղջիկ           –​խաղում է

մարդ             –​կանգնում է

մեքենա         –​սլացավ

քամի             –​դադարեց

Ա խմբում գոյականներ են, որոնք ցույց են տալիս առարկա կամ իր

Բ  խմբում բայեր են որոնք ցույցեն տալից գործողություն

152. Ա և Բ խմբի բառերի իմաստների տարբերությունը բացատրի´ր:

Ա​                Բ

Պար       –​ պարում է
երգ​   –​ երգել է
կանչ​   – ​ կանչել է
հարց ​   –​ հարցրել է
կապ​   – ​ կապում  է

Ա խմբում գոյականներ են, որոնք ցույց են տալիս առարկա կամ իր

Բ  խմբում բայեր են որոնք ցույցեն տալից գործողություն

153. Ա և Բ  խմբի բառերի տարբերությունը գտի´ր  (ի՞նչեն  ցույց տալիս, ի՞նչ հարցերի ենպատասխանում): Բխմբի ր ստերին ին՞չանուն կարելի  է տալ:

Ա. Տղա, թանաք, խրճիթ, արգելք, բաժակ, բանալի, տատիկ, ուսուցչուհի, թռչուն, հեղեղ, դերձակ:

  Գոյականններ են, որոնք պատասխանում են ո՞վ , ովքե՞ր, ի՞նչ, ինչե՞ր
Բ. Հնձում ենք, խաղում էինք, լուսավորում ես, կտցահարեց, վազում էիք, թակում եմ, հեղեղել է, խռնվում են, շփոթեցի, բացել եք:

Բայերն են , որոնք պատասխանում եմ Ի՞նչ անել,  ի՞նչ լինել հարցերին

154. Տրված բառախմբերում պակասող բառերն ավելացրո´ւ , որ դառնան նախադասություննր:

Բակում մի երիտասարդ սրինգ էր նվագում։.
Երեխան քարերի մեջ ինչ–որ բան գտան։
Մի մարդ մութ գիշերով ձոր գնաց։
Անձրևը անընղհատ գալիս էր։
Արևի առաջին շողերի հետ քաղաքն աղմուկով արթնացավ։

155. Նախորդ աոաջադրանքը կատարելիսինչպիսի՞բառեր ավելացրիր:

Դրանք բայեր են: Հին հայերենում«բայ»նշանակում է «խոսում է, ասում է»:

156. Ի՞նչ ընդհանրություն ունեն ընդգծվածբառերը(ի՞նչ հարցի են պատասխանում, ի՞նչեն ցույց տալիս):

Արջը տանձ է ուտում:
Մեր բարդին սոսափում է:
Սևաչյա աղջիկը երգում է:
Միայնակ ծաղիկը սպասում էր վերջինքամուն:
Անվանի մարզիկի հետ հանդիպելու կգա՞ս:
Նա մոտեցավ խշշացող գետին:

157. Գոյ արմատով կազմվածբառերիբացատրությունը կարդա՛:
«Գոյական» անունն ինքդ բացատրի´ր:

Գոյ – էակ, էություն, արարած:
Գոյություն – լինելը, լինելիություն:
Գոյանալ – գոյություն ստանալ, առաջանալ:
Գոյատևել – գոյություն ունենալով տևել, շարունակվել:
Անգո – գոյություն չունեցող:

158. Փորձի´ր բացատրել, թե ընդգծվածբառերը ինչո՞ւեն կոչվում գոյականներ:

Այդ մարդը համարյա ամեն ինչ հիշում է:
Ծերունի արաբը մի բլուր ցույց տվեց՝ ասելով, որայնտեղ է փետրվող պալատը:
Բաբելոնյան աշտարակը փնտրել են և´հնագետները,և´նրանք, որոնք ուղղակի գանձեն փնտրել:
Այժմ ավելի հազվադեպ էր քարավանանցնում այդժայռի տակով, և աղբյուրի մոտավելի հազվադեպ էրմարդ երևում:
Քամին պատին փակցված ազդագիրն էրպոկում:
Կյուրոսն այնտեղ մի քաղաք էր հիմնել:

159. Ա և Բ խմբի բառերի իմաստների տարբերությունը բացատրի՛ր:

Ա​​Բ

Դեղին​ ​– ​դեղնել
փոքր ​– ​փոքրանալ
բարի ​– ​բարիանալ
սիրուն​– ​սիրունանալ

Ա խմբում ածականներնեն, որոնք ցույց են տալիս առարկային հատկանիշը

Բ խմբում բայերն են , որոնք ցույց են տալիս գործողություն։